Porçini mantarı, hem taze hem de kurutulmuş hali ile kullanıldığında pek çok yemekte harikalar yaratan bir mantardır. Özellikle İtalyan ve Fransız mutfağında çeşitli tariflerde kullanılan porçini mantarı ile harika tarifler hazırlamak mümkün. Taze porçini mantarları çoğunlukla risotto ve makarnalara eklenirken kurutulmuş mantarlar ise genelde aroma vermesi için güveçlere eklenerek kullanılmaktadır.
Porçini mantarının besin değerlerini, faydalarını, nasıl toplayabileceğinizi ve porçini mantarı hakkında merak ettiğiniz diğer şeyleri bu yazıda okuyabilirsiniz.
Porçini Mantarı Nedir?
Porçini mantarı, ağaç kökleri ile simbiyotik bir ilişkiye sahip olduğundan yalnızca doğada bulunabilen ve kültürü genelde yapılamayan bir mantardır. Porçini mantarları gençken kalın bir gövdeye ve yuvarlak bir şapkaya sahiptir. Mantar olgunlaştıkça şapkasında düzleşme ve genişleme olur. Bu nedenle genç ve olgun mantarlar arasında görünüm açısından büyük farklılıklar olduğu söylenebilir.
Porçini mantarının sapı genelde soluk renkliyken şapkası ise açık kahverengi ila koyu kahverengiye kadar çeşitli renklerde olabilir. Porçininin boyutları avuç içini geçecek boyutlara ulaşabilse de mantar genelde daha küçük boyutlardayken toplanır.
Porçini mantarını diğer mantar türlerinden ayıran noktalardan bir tanesi, şapkasının altında lameller yerine süngerimsi gözeneklere sahip olmasıdır. Porçini olgunlaştıkça bu süngerimsi yapı koyulaşmakta ve yeşile dönmektedir. Porçini toplarken dikkat edilen noktalardan bir tanesi bu yapının rengi olmaktadır. Çünkü bu yapının renginin yeşile dönmesi, mantarın en iyi zamanının geçtiğini göstermektedir.
Porçini Mantarı Besin Değeri
Porçini mantarı, kalorisi düşük bir yiyecek olmakla birlikte protein, lif ve demir gibi besinler açısından zengindir. 28 gram porçini mantarının kalori ve besin değerleri yaklaşık olarak şu şekildedir:
Kalori: 105
Karbonhidrat: 14 g
Lif: 7 g
Protein: 7 g
Yağ: 0
Demir: 5 mg
Porçini mantarı aynı zamanda A ve C vitaminleri ile kalsiyum da içermektedir.
Porçini Mantarının Faydaları
Porçini mantarı, toprağımsı bir tada sahip ve çeşitli tarifte kullanılabilen bir mantardır. Diğer pek çok mantar türü gibi sağlık açısından olumlu etkileri bulunan porçini mantarının faydalarından bazılarına aşağıda göz atabilirsiniz.
İnflamasyonu azaltmaya yardımcıdır
Kronik inflamasyon, astımdan artrite kadar pek çok sağlık sorununa neden olabilmektedir. Aynı zamanda kanser ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklar açısından risk faktörü olduğu da bilinmektedir. Porçini mantarında bulunan anti-inflamatuar maddelerin inflamasyona bağlı sağlık sorunları riskini azaltmaya yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
Kilo vermeye yardımcı olur
Porçini mantarı, az kalori içermesine rağmen protein ve lif bakımından zengindir. Lif, mide-bağırsak hareketlerini düzenlemeye, tokluğu arttırmaya ve iştahı kontrol altında tutmaya yardımcı bir besindir. Protein ise açlık hormonu seviyelerini düşürerek, metabolizmayı hızlandırarak ve kalori alımını azaltarak kilo vermeye yardımcı olmaktadır.
Antioksidanlar bakımından zengindir
Antioksidanlar, vücuttaki serbest radikallerle savaşmaya ve hücrelerin zarar görmesini engellemeye yardımcıdır. Porçini mantarında bulunan beta-karoten, askorbik asit ve likopen gibi antioksidanlar serbest radikallerin neden olabileceği oksidatif stresi azaltmaya katkıda bulunabilir. Bu sayede inflamatuar hastalıkların önüne geçmek mümkün olabilir.
Sindirim sağlığını destekler
Porçini mantarının lif bakımından zengin olması onu sindirim sağlığı bakımından önemli bir besin haline getirmektedir. Yiyeceklerde bulunan lif, dışkının oluşumunu destekler ve geçişini kolaylaştırarak kabızlığı önlemeye yardımcı olmaktadır. Bu nedenle özellikle sık sık kabızlık yaşayan kişilerin porçini mantarı gibi lif bakımından zengin yiyecekleri tüketmeleri faydalı olacaktır.
Protein kaynağıdır
Bir adet kurutulmuş porçini mantarında yaklaşık 7 gram protein bulunmaktadır. Bu da günlük protein ihtiyacınızı karşılamanıza yardımcı olacak önemli bir miktardır. Porçini mantarı yüksek protein içeriği ile vejetaryenler ve veganlar için de harika bir kaynaktır. Proteinin vücutta kas kütlesini korumaktan dokuları onarmaya kadar pek çok görevi olduğu için günlük protein tüketiminize dikkat etmeniz önemlidir.
Porçini Mantarı Nasıl Toplanır?
Mantar toplamaya çıktığınızda porçini mantarıyla karşılaştıysanız, etrafınıza baktığınızda daha fazla porçini mantarı olduğunu fark edeceksiniz. Büyük porçini mantarları görüntü olarak cezbedici gelse de bunları toplamamalısınız. Lezzetli ve genç mantarlar için daha küçük olanları tercih etmelisiniz. Porçininin dokusunu test etmek için mantarlara tırnağınızla veya bıçağınızın ucuyla hafifçe dokunabilirsiniz.
Mantar toplarken hava alan sepetler veya torbalar tercih etmelisiniz. Sepetinizi örtü veya bezle örterek mantarın sepette bırakabileceği kiri engelleyebilirsiniz. Mantarların sepetinizde ya da torbanızda bırakabileceği izleri sonradan çıkarmanız zor olabileceği için önleminizi önceden almanız daha iyi olacaktır.
Porçini mantarı toplamak için mantarın köküne yakın bir yerden kesik atabilir veya mantar topraktan sökülene kadar mantarı hafifçe sallayıp çekebilirsiniz. Ardından mantarın şapkasındaki kalıntıları silebilir ve sap kısmını keskin bir bıçak yardımıyla temizleyebilirsiniz.
Porçini Mantarı Nasıl Tüketilir?
Porçini mantarını tüketmeden önce temizlemek için suda bekletmemek ve hatta suyla hiç temas ettirmemek gerekir. Mantarın lezzetini koruması için tüketmeden önce kuru veya hafif nemli bir bezle üzerindeki kirleri temizlemek yeterli olacaktır. Mantarın su çekmesi yapısının bozulmasına ve lezzetinin azalmasına neden olacaktır.
Taze porçini mantarlarını sote, ızgara veya güveç yaparak tüketebilirsiniz. Mantarın lezzetini ve dokusunu korumak için genelde soteleme tercih edilir. Bunun yanı sıra taze porçiniyi garnitür olarak servis etmek veya risotto ve makarnalara eklemek mümkündür. Kurutulmuş porçini ise genelde sebze suyu hazırlanırken veya çorbaların içine eklenerek kullanılmaktadır.
Taze porçiniyi bulmak her zaman mümkün olmasa da elinizde taze mantar varsa en kolay şekilde sote hazırlayarak veya makarnalara ekleyerek kullanabilirsiniz. Mantar kullanarak risotto yapmak istiyorsanız ise kurutulmuş porçini ile kültür mantarını birlikte kullanabilirsiniz.
