Kraliyet sinek mantarı veya Amanita regalis, halüsinojenik etkileri olan nadir görülen bir mantardır. Kraliyet sinek mantarı, diğer zehirli mantar türlerine göre daha fazla müsimol içermektedir. Müsimol, Amanita muscaria ve Amanita pantherina gibi mantarlarda da bulunan zehirli ve psikoaktif bir kimyasaldır.
Şapkası sarımsı-kahverengimsi bir renkte olan kraliyet sinek mantarının üzerinde yoğun bir şekilde sarımsı pullar bulunmaktadır. Etli bir şapkası olan bu mantar olgunlaştığında kenarlarında yivler oluşmaktadır. Lamelleri birbirine yakın olan mantarın eti beyazımsı ve gövdesi ise sarımsıdır. Kesildiğinde rengi değişmeyen mantarın kesin bir tadı ve kokusu yoktur.
Kraliyet Sinek Mantarı (Amanita Regalis) Özellikleri
Taksonomi: Elias Magnus Fries, 1821’de yayınlanan Systema Mycologicum adlı eserinde bu mantarı Agaricus muscarius β regalis olarak tanımlamıştır. 1887’de Pier Andrea Saccardo bu mantarı Amanita cinsine aktarmıştır. Ancak Amanita muscaria’nın bir çeşidi olarak tanımlamıştır. Bu mantarı ayrı bir tür olarak ele alan ve bugünkü adını veren kişi ise 1903 yılında Edmund Michael olmuştur.
Etimoloji: Kraliyet sinek mantarı yıllarca sinek mantarının bir çeşidi olarak değerlendirilmiştir. Ancak günümüzde ayrı bir tür olarak tanımlanmıştır. Mantarın isminde bulunan “Amanita”, mantarın cinsini ifade ederken “regalis” sıfatı ise “kraliyet” anlamına gelmektedir.
Ekoloji: Yaprak döken ve iğne yapraklı ağaçların olduğu ormanlık bölgelerde yetişir. Mikorizal bir mantardır ve bazı ağaç türleri ile simbiyotik bir ilişkisi vardır.
Şapka: Başlangıçta yumurta şeklinde olup sonradan dışbükey hale gelmekte ve düzleşmektedir. 10-20 cm çapında olan kraliyet sinek mantarının şapkası parlak sarımsı-kahverengimsidir. Şapkada genellikle zardan geriye kalan düzeniz ve beyaz döküntüler bulunmaktadır.
Lameller: Lameller gövdeden bağımsızdır. Başlangıçta gövdeye yapışık halde olabilir. Kalabalık haldedir. Rengi kremsi ve soluk sarımsı olabilir. 6 ila 9 mm genişliğindedir. Kısa lameller kesik, sık ve düzensiz dağılmıştır.
Sap: 10-25 cm uzunluğunda ve 1,5-2 cm çapındadır. Beyazdır ve yivlidir. Yüzüğü vardır. Şişkin tabanında volvadan kalan beyaz ve çuval benzeri kalıntılar vardır.
Eti: Soluk sarıdır. Şapkanın altındaki et ise sarımsı-kahverengimsidir. Belirgin bir tadı yoktur.
Kokusu: Belirgin bir kokusu yoktur.
Spor rengi: Beyazdır.
Benzerleri: Benzerleri arasında Amanita caesarea ve Amanita rubescens bulunmaktadır. Amanita caesarea, açık turuncu bir şapkaya sahip olmakla birlikte üzerinde zar parçaları yoktur, ancak şapkasının kenarları çizgilidir. Amanita rubescens’in ise bazı türlerinin şapkaları parlak kahverengidir. Eti ise kesildiğinde kırmızı olmaktadır.
Yenilebilirlik ve toksisite: Kraliyet sinek mantarı, zehirli bir mantardır. Tüketildikten birkaç saat sonra mide ve bağırsaklarda zehirlenme belirtilerine neden olabilen bu mantarda halüsinasyon ve bilinç kaybı gibi sinir sisteminin etkilendiğini gösteren belirtilere de rastlanabilmektedir. Kraliyet sinek mantarını pişirerek tüketmek, mantardaki tüm zehirli kimyasalları tamamen etkisiz hale getirmek için yeterli olmamaktadır. Bu nedenle kraliyet sinek mantarına denk gelirseniz, bu mantarı toplamamanız ve tüketmemeniz gerekir.
