Evinizde veya bahçenizde mantar yetiştirmek istiyorsanız, evde yetiştirebileceğiniz mantar türleri hakkında bilgi sahibi olmanız önemlidir. Her mantar türünü evde yetiştirmek mümkün olmasa da yemeklerde kullanılan bazı mantarları evinizde kolayca yetiştirebilirsiniz. Hatta bazı mantar türlerini yetiştirmek için çok fazla alan gerekmediğinden dolayı bahçede mantar yetiştirme imkanınız olmasa da iç mekanda, hatta kavanozda dahi mantar yetiştirebilirsiniz.

Evde rahatlıkla yetiştirebileceğiniz 5 mantar türünü ve bu mantarları yetiştirmek için oluşturmanız gereken koşulları bu yazıda okuyabilirsiniz.

Evde Nasıl Mantar Yetiştirilir?

Evde mantar yetiştirmek kulağa zor gibi gelse de aslında evdeki koşulları kontrol etmek mümkün olduğundan dolayı mantarlar dış ortama göre çok daha hızlı büyürler. Evde mantar yetiştirmek için mantar yetiştirme kitleri alabileceğiniz gibi kendiniz sıfırdan da başlayıp mantar yetiştirebilirsiniz.

Mantarlar genel olarak serin, karanlık ve nemli ortamdan hoşlandığı için evde mantar yetiştirirken öncelikle bu koşulları sağlamak gerekir. Ancak bunun için evinizde mutlaka bodrum gibi bir yer olması şart değildir. Dolap içi gibi yerler mantar yetiştirmek için gerekli şartları sağlamaktadır. İçinde mantar yetiştireceğiniz kapları ise özel olarak almanıza gerek yoktur. Örneğin, boş bir yoğurt kabını dahi mantar yetiştirmek için kullanabilirsiniz. Kap seçerken dikkat etmeniz gereken tek nokta, mantarın kök sistemi olan miselyumun yeterince büyüyebilmesi için kabın en az 15 cm derinlikte olmasıdır.

Mantarların nerede yetiştirileceği, mantarın türüne göre değişiklik göstermektedir. Örneğin, bazı mantarlar kahve telvesi içeren kompostta yetiştirilebilirken bazı mantarlar içinse talaş kullanmak gerekebilmektedir. Hangi mantar için hangi malzemeyi kullanacağınızı yazının ilerleyen bölümlerinde okuyabilirsiniz.

Mantar yetiştirmeye başlamak için öncelikle ortamın 20°C’nin üzerinde olması gerekir. Ortam sıcaklığının mantarlar için uygun olup olmadığını anlamak için termometre kullanabilirsiniz. Sıcaklığı ayarladıktan sonra mantarları bir süre rahatsız etmeden kendi hallerine bırakmanız gerekir. Bu süreçte ortamda ısı, ışık ve hava değişimi olmamasına dikkat etmelisiniz.

Mantarlar kök verdikten sonra ortamın sıcaklığını düşürebilirsiniz. Bu süreç genelde birkaç hafta sürmekle birlikte mantarın türüne göre değişiklik göstermektedir. Sıcaklığı düşürdüğünüzde mantar miselinin üzerine 2-2,5 cm kadar toprak örtmeniz gerekecektir. Toprağı nemli bir bezle kapattıktan sonra toprağın ıslak kalması için beze su püskürtebilirsiniz.

Mantarlarınızın şapkaları tamamen açıldığında ve gövdeden ayrıldığında hasat zamanı gelmiş demektir. Mantarların hasat edilmesi için genelde 3-4 hafta geçmesi gerekecektir. Mantarları toplarken diğer mantarlara zarar vermemek adına mantarları köklerinden çekmek yerine keserek toplamaya dikkat etmelisiniz.

Evde Yetiştirilebilen Mantar Çeşitleri

Evde yetiştirebileceğiniz 5 mantar türünü ve bu mantarları yetiştirmek için nelere dikkat etmeniz gerektiğini aşağıda okuyabilirsiniz.

İstiridye mantarı 

İstiridye mantarı, kahve telvesi dahil olmak üzere çeşitli ortamlarda yetiştirilebildiği için evde yetiştirmesi en kolay mantarlardan biridir. Yetiştirmek için çok fazla çaba göstermeniz gerekmeyen istiridye mantarları dayanıklı olduğundan dolayı acemi olsanız dahi istiridye mantarı yetiştirmeyi deneyebilirsiniz.,

İstiridye mantarının sağlık üzerindeki faydaları genel olarak şu şekildedir:

  • Demir, çinko, potasyum, fosfor ve selenyum bakımından zengindir.
  • Kolesterol seviyelerini düzenlemeye yardımcıdır.
  • Antioksidanlar sayesinde vücut sağlığını destekler.

İstiridye mantarı yetiştirmek için ideal koşulları oluşturmak adına şu noktalara dikkat edebilirsiniz:

Yetiştirme dönemi: İç mekanda yıl boyu yetiştirilebilir.

Yetiştirme yeri: Yeni başlayanlar için evdeki herhangi bir oda uygundur.

Nem: Yüzde 80 ila 90 oranında bağıl nem veya günde iki kez su püskürtme gerekir.

Işık: Az miktarda dolaylı güneş ışığı ister.

Shiitake mantarı

Shiitake mantarı, Asya mutfağında yüzyıllardır kullanılan bir mantardır. Tıbbi mantar olarak da bilinen bu mantarların geleneksel Çin tıbbında da önemli bir yeri vardır. Hem iç hem de dış mekanda yetiştirilebilen shiitake mantarlarını açık havada gölgeli bir yerde kütük üzerinde yetiştirebilirsiniz. İç mekanda ise talaş ya da saman üzerinde yetiştirebilirsiniz.

Shiitake mantarının sağlık üzerindeki faydaları genel olarak şu şekildedir:

  • D vitamini kaynağıdır.
  • Bağışıklığı desteklemeye yardımcıdır.
  • Antioksidanlar bakımından zengindir.

Shiitake mantarı yetiştirmek için ideal koşulları oluşturmak adına şu noktalara dikkat edebilirsiniz:

Yetiştirme dönemi: İç mekanda yıl boyu yetiştirilebilir. Dış mekanda kütükler üzerinde en verimli şekilde yaz ve sonbahar aylarında yetiştirilebilir.

Yetiştirme yeri: İç mekanda herhangi bir odada veya dış mekanda gölgeli bir yerde kütük üzerinde yetiştirilebilir.

Nem: Yüzde 80 ila 90 oranında bağıl nem gerekir. Kütükleri haftada bir ya da iki kez sulamak, iç mekanda ise her gün birkaç kez su püskürtmek gerekir.

Işık: Dolaylı ışık ister.

Aslan yelesi mantarı

Aslan yelesi mantarı özellikle son yıllarda sağlık üzerindeki faydaları ile popüler mantarlardan bir tanesidir. Bilişsel sağlığı desteklemek için kullanılan aslan yelesi mantarı, hızlı büyümesi sayesinde yetiştirilmesi en kolay mantarlardan biridir. Poşet içerisinde yetiştirebileceğiniz aslan yelesi mantarını oda sıcaklığında tutmanız yeterlidir.

Aslan yelesi mantarının sağlık üzerindeki faydaları genel olarak şu şekildedir:

  • Vücuttaki inflamasyonu azaltır.
  • Bilişsel sağlığı destekler.
  • Bağırsak sağlığı açısından faydalıdır.

Aslan yelesi mantarı yetiştirmek için ideal koşulları oluşturmak adına şu noktalara dikkat edebilirsiniz:

Yetiştirme dönemi: İç mekanda yıl boyu yetiştirilebilir.

Yetiştirme yeri: İç mekanda herhangi bir odada yetiştirilebilir.

Nem: Yüksek nem için günde birkaç kez su püskürtmek gerekir.

Işık: Doğrudan güneş ışığı almayan gölgeli bir yer ister.

Hindi kuyruğu mantarı

Hindi kuyruğu mantarı, geleneksel Çin tıbbında kullanılan mantarlardan bir diğeridir. Tüm dünyada yaygın bir şekilde bulunan hindi kuyruğu mantarı dış mekanda kütük üzerinde yetiştirilebilir. İç mekanda ise kap veya poşet içerisinde talaş kullanarak yetiştirmek mümkündür.

Hindi kuyruğu mantarının sağlık üzerindeki faydaları genel olarak şu şekildedir:

  • Bağışıklık sistemini destekler.
  • Kanserle savaşmaya yardımcı olabilir.
  • Antioksidan kaynağıdır.

Hindi kuyruğu mantarı yetiştirmek için ideal koşulları oluşturmak adına şu noktalara dikkat edebilirsiniz:

Yetiştirme dönemi: İç mekanda yıl boyu yetiştirilebilir.

Yetiştirme yeri: İç mekanda herhangi bir odada talaş kullanılarak yetiştirilebilir. Dış mekanda ise kütük üzerinde yetiştirilebilir.

Nem: Yüzde 75 ila 90 oranında bağıl nem gerekir.

Işık: Doğrudan güneş ışığı almayan gölgeli bir yer ister.

Enoki mantarı

Enoki mantarı evde kültürel olarak yetiştirildiğinde doğadaki mantarlardan daha farklı görünen bir mantardır. Yetiştirildiği zaman neredeyse beyaz renkte olup kümelenmiş halde büyüyen enoki mantarı doğada kırmızımsı-kahverengimsi bir renge sahiptir. Enoki mantarı dış mekanda kütükler üzerinde yetiştirilebilir ve çok düşük sıcaklıklara karşı dayanıklıdır. İç mekanda ise talaş kullanılarak yetiştirilebilir.

Enoki mantarının sağlık üzerindeki faydaları genel olarak şu şekildedir:

  • Karaciğer ve mide rahatsızlıklarının tedavisinde yardımcıdır.
  • Kalp ve beyin sağlığını destekler.
  • Kanser karşıtı etki gösterebilir.

Enoki mantarı yetiştirmek için ideal koşulları oluşturmak adına şu noktalara dikkat edebilirsiniz:

Yetiştirme dönemi: İç mekanda yıl boyu yetiştirilebilir.

Yetiştirme yeri: İç mekanda herhangi bir odada talaş kullanılarak yetiştirilebilir. Dış mekanda ise kütük üzerinde yetiştirilebilir.

Nem: Nem ihtiyacı yüksektir. Bu nedenle sürekli nemli tutulması gerekir.

Işık: Dolaylı güneş ışığı ister.