Civciv ayağı mantarı veya Cratellus lutescens, meyvemsi tada sahip lezzetli bir yabani mantardır. Şapkasının üst kısmı lifli olup turuncu-kahverengi bir renge sahiptir. Sap kısmı parlak turuncu-sarı renklerde olan bu mantar genellikle ıslak bölgelerde kozalaklı ağaçlara yakın yerlerde bulunur. Himenyumu, yani gözenek yüzeyi beyazımsı ila turuncu veya pembemsi renklerde olan bu mantar, yenilebilir olmasının yanı sıra boya yapımında da kullanılmaktadır.
Civciv Ayağı Mantarı (Cratellus Lutescens) Özellikleri
Etimoloji: Mantarın ismindeki “cratellus”, ait olduğu cinsi gösterirken “lutescens” ise Latince “bataklık, bataklıkta yaşayan” anlamına gelmektedir.
Ekoloji: Mikorizaldır. Islak bölgelerde kozalak ağaçlarının olduğu yerlerde görülür. Genelde yosunların içerisinde veya yosunlu kütüklerin üzerine topluca büyür. Yaz ve sonbahar aylarında görülür.
Şapka: 2-6 cm çapındadır. Derin veya derin olmayan bir vazo şeklindedir. keldir veya doğuştan kahverengi liflerle kaplıdır. Kahverengi ya da turuncu-kahverengi renklerde olabilir.
Lameller: Lamel bulunmamaktadır.
Sap: 2,5-5,5 cm uzunluğunda ve 4-11 mm kalınlığındadır. Sap her yerde aynı genişliktedir veya tabana doğru hafifçe incelebilir. Keldir. Kaygandır. Parlak turuncu-sarı renkli olabileceği gibi beyazımsı da olabilir.
Eti: Şapka kısmında beyazımsıdır. Sapta kısmında turuncudur. Kesildiğinde rengi değişmez.
Kokusu: Meyvemsi, hoş bir kokusu vardır.
Spor baskısı: 10–13 x 7–8 µ boyutlarındadır. Pürüzsüzdür.
Benzerleri: Craterellus tubaeformis ile yakından ilişkilidir. Ancak civciv ayağı mantarının himenyumu turuncu veya beyazken bu mantarınki gridir. Civciv ayağı mantarı genelde sulak bölgelerde bulunur ve rengi Craterellus tubaeformis’e göre daha parlaktır. Craterellus ignicolor da civciv ayağı mantarına benzemekle birlikte açık turuncu-sarı bir şapkaya ve yalancı lameller ile derin ve belirgin kırışıklıklara sahiptir. Civciv ayağı mantarına benzeyen bir diğer mantar Craterellus odoratus olup bu mantar, derin bir vazo şeklindedir. Belirgin bir sapı olmayan mantarın tamamı turuncu-sarı renktedir. Cantharellus lateritius’un ise oldukça pürüzsüz bir alt yüzeyi vardır. Ancak bu mantar, civciv ayağı mantarına göre daha kısa ve etlidir. Ayrıca kuru ortamlarda ve meşe ağaçlarının olduğu bölgelerde bulunur.
Yenilebilirlik ve toksisite: Civciv ayağı mantarı, yenilebilir bir mantardır. Lezzetli bir tadı olan mantar, omletlerin içerisinde kullanılabilir veya sote yapılabilir. Taze olarak tüketilebileceği gibi dondurularak veya kurutularak da saklanabilir.
